Geneeskrachtige planten
Sommige mensen kijken neer op het gebruik van kruiden, vruchten en andere plantaardigheden als medicijn. Dat is geheel onterecht. Ten eerste vergeet men dikwijls dat alle geneesmiddelen gebaseerd zijn op de werkzaamheid van plantonderdelen. Ten tweede is het zo dat de farmaceutische industrie vrijwel alle traditionele medicijnen heeft omgezet in medicijnen. Ten derde bevestigt wetenschappelijk onderzoek keer op keer dat volksmedicijnen inderdaad de medicinale werking heeft die ze worden toegeschreven. Uiteraard brengt de wetenschap ook correcties aan. niet zelden blijkt een traditionele geneesplant meer medicinale effecten te bewerkstelligen dan artsen uit de oudheid en Middeleeuwen hadden gedacht.
Inhoud:
Gratis medicijn of duur alternatief?
De wetenschap abstraheert een stofje uit een plant en legt daar patent op met als doel geld te verdienen aan een medicijnen. Planten die veelvuldig in het wild voorkomen en gratis verkrijgbaar zijn worden ineens erg duur gemaakt door industriële toepassing. Een treffend voorbeeld daarvan is Mariadistel. Velen zien dit aan voor notoir onkruid en halen het onder gemor met moeite uit de tuin. Ondertussen koopt men voor tientallen euro's medicijnen op basis van mariadistel.
Waarom dure synthetica ipv gratis planten?
De vraag dringt zich aan waarom niet iedereen weet dat Mariadistel zo gezond is. Dat komt door de aard van de wetenschap. De wetenschap kan namelijk erg goed de werkingen van een enkel stofje bestuderen. Geneesplanten bevatten tientallen stoffen met medicinale werkzaamheid. De huidige stand van wetenschap is niet bij machte om te onderzoeken hoe tientallen stofjes uitwerken in het menselijk lichaam. Men kan geen logisch oorzaak-gevolgverband in kaart brengen. Dat heeft te maken met dat niet alleen de geneesplant een gecompliceerd samenstelsel van chemische componenten is maar ook het menselijk lichaam zelf. Iedereen reageert weer anders op een stof, laat staan op tientallen stoffen. Om het nog wat gecompliceerder te maken wordt in de fytotherapie gebruik gemaakt van kruidenmengsels. Dat betekent dat er honderden stoffen actief zijn. Wanneer je bedenkt dat sommige werkzame componenten elkaar versterken, wat de synenergetische werking wordt genoemd, krijg je een idee hoe complex het is voor de wetenschap om de werking van geneeskruiden op de mens te onderzoeken.
Empirisch vs dubbelblind klinisch
Wat geneesheren uit de antieke tijd deden is: de werking van een plant bestuderen. Het ging de geneesheren er in eerste instantie niet om hoe een geneesplant werkt maar alleen dat het werkt. Dat wordt empirische wetenschap genoemd. Tegenwoordig wordt er laatdunkend neergekeken op deze vorm van wetenschap; het wordt als een inferieure vorm van wetenschap bedrijven beschouwd. De huidige wetenschap ongebruikt alleen uitkomsten als ze zijn vast gesteld door dubbelblind klinisch wetenschappelijk onderzoek. Dubbelblind staat voor: er wordt een medicijn aan de ene roep patiënten gegeven en een placebo aan de andere groep. Zowel de artsen als patiënten weten niet wat waar in zit. Deze manier van onderzoek maakt voor wetenschappers beter inzichtelijk hoe een stof werkt. Overigens neemt de effectiviteit van de dubbelblind-methode gek genoeg steeds af omdat placebo´s beter werken! Het lijkt wel alsof de mensen die denken dat ze een medicijn krijgen, zichzelf genezen. Dat effect was er altijd al maar de laatste 10 jaar is dit nog sterker geworden, alsof mensen over een grotere psychische geneeskracht beschikken. Voor de wetenschappers is het lastig dat placebo´s steeds meer geneeskracht oproepen. Zij kunnen dan minder goed bepalen wat het stofje in het lichaam uitricht.
Wetenschap niet bij machte werking kruidenmengsel te meten
Wetenschappers kunnen via de dubbelblind-methode één stofje onderzoeken op zijn geneeskrachtige werkzaamheid maar ze zijn nog niet in staat om een grote hoeveelheid stoffen tegelijk te onderzoeken. Kruiden en vooral kruidenmengsels met empirisch bewezen geneeskracht kunnen daardoor niet of moeilijker in dubbelblind klinische onderzoeken getest worden. Omdat door de hiervoor genoemde complexiteit van geneeskrachtige componenten men nog niet in staat is kruiden en kruidenmengsels aan dubbelblind wetenschappelijk onderzoek te onderwerpen, ontstaat er soms de gedachte dat de geneesplanten dus niet werken. Dat is de onderbouwing van de voedingsbodem voor sceptici die ten aanzien van de volksgeneeskunde haastig klaar staan om labels als 'kwakzalverij' erop te plakken. Door deze onheuse belabeling bedekt de wetenschap zijn eigen tekortkoming.
Fytotherapie heeft veel te danken aan wetenschap
Het zou niet van fair play betuigen om enkel op de tekortkomingen of anders gezegd: nobele uitdagingen, van de wetenschap te wijzen. De wetenschap heeft de kruidengeneeskunde juist een enorm grote dienst bewezen door consequent de geneeskrachtige werking van geneesplanten te onderzoeken en de medicinale werkzaamheid die in het verleden door empirisch onderzoek is bloot gelegd middels dubbelblind onderzoek te bevestigen. Het gebeurt steeds vaker dat de geneeskrachtige werkzaamheid van een plant door dubbelblinde onderzoeken wordt aangetoond. Het doel van de wetenschap is om een molecuul te abstraheren uit de werkzame plant en daar scheiden de wegen tussen kruidengeneeskunde en farmaceutische, reguliere wetenschap. Tot het punt dat de wegen scheiden maakt de fytotherapie dankbaar gebruik van de wetenschappelijke bevindingen. De fytotherapie is de moderne vorm van kruidengeneeskunde die op wetenschappelijk onderzoek is gebaseerd.